BADANIA SONDAŻOWE I EKSPERYMENTALNE WYBRANE ZAGADNIENIA

Czasem Czytelnicy myślą: "Nie planuję żadnego badania, dlaczego więc mam czytać o metodach badawczych?". Podstawowym powodem jest konieczność oceny wyników badań, o których codziennie czytamy. Jest to szczególnie ważne w naszych czasach, gdy jesteśmy dosłownie zalewani informacjami z mass mediów: ci, którzy jedzą śniadanie, żyją dłużej; olej z orzechów kokosowych podnosi poziom cholesterolu, a oliwa z oliwek obniża; skrywanie własnych emocji sprzyja chorobom itp., itd. Jako odbiorcy takich informacji, stajemy przed zadaniem oszacowania, czemu możemy dać wiarę i jak oddzielić dziennikarskie interpretacje od faktu, że coś zostało źle zbadane. Musimy też pamiętać, że zawsze może zdarzyć się, że zostaniemy postawieni przed zadaniem przeprowadzenia jakiegoś badania. Kierując zespołem ludzi, możemy chcieć sprawdzić efektywność nowych metod podziału pracy, poznać opinie załogi na temat prywatyzacji itp. Lekarze chcą sprawdzić skuteczność nowej metody leczenia, prawnicy próbują obmyślić nowe strategie argumentacji lub negocjacji. Rozumienie logiki badań pomaga w stawianiu dobrych pytań i zmusza Czytelnika do refleksji nad tym, "skąd oni o tym wiedzą". Gdy przeanalizujemy dokładnie schemat badania, może okazać się, że "oni jednak nie wiedzą". Prowadzimy pracę badawczą nad bardzo różnymi zagadnieniami, takimi jak np. psychologia motywacji (gw) czy systemy wspomagania decyzji (jw), a łączy nas bogate doświadczenie dydaktyczne: ponad 20 lat prowadzenia zajęć ze statystyki i metod ilościowych na Wydziale Zarządzania UW (jw), seminaria metodologiczne dla magistrantów i doktorantów Wydziału Psychologii UW (gw), zajęcia z metodologii na internetowych studiach podyplomowych "Psychologia zmiany" (gw) i prowadzony przez osiem lat wykład z metodologii i statystyki dla paru tysięcy studentów Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej (gw). Te doświadczenia pozwoliły nam wyłuskać z wiedzy metodologicznej niezbędne minimum, którego przyswojenie jest konieczne do dalszej edukacji. Te właśnie treści zgromadziliśmy w tej książce. Nie wymagają one żadnego przygotowania matematycznego, więc nawet ci, którzy czują awersję do matematyki i zasypiają nad podręcznikami do metodologii, powinni z przyjemnością przeczytać trzy pierwsze rozdziały. Przetestowaliśmy to podczas prowadzonych zajęć - i opinie np. studentów Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej przekonały nas, że tłumaczenie wariancji czy istotności statystycznej na kwiatkach , jak to robimy w rozdziale drugim, ma sens.
Z Wprowadzenia