Niniejsze opracowanie ma na celu systemowe omówienie i zebranie w jednym miejscu całej problematyki prawnej ochrony dóbr niematerialnych, co wydaje się tym bardziej wskazane, że jest to dziedzina prawa pozbawiona swojej odrębnej kompleksowej regulacji, mimo że istnieją unormowania, w tym ustawowe, dobrom niematerialnym poświęcone w całości w sposób szczególny (chodzi tutaj przede wszystkim o ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz Prawo własności przemysłowej).
Zadaniem, jakie stawia sobie autor, nie jest bynajmniej drobiazgowe przedstawienie wszystkich możliwych problemów wiążących się z ochroną dóbr niematerialnych. Założeniem niniejszego opracowania jest bowiem w pierwszej kolejności przedstawienie istoty prawnej ochrony dóbr niematerialnych oraz zasygnalizowanie podstawowych, wiążących się z tą ochroną, praktycznych zagadnień, w tym wykraczających poza ramy szeroko pojętego prawa cywilnego.
Z uwagi na to, że od 1 maja 2004 r. Polska jest państwem członkowskim Unii Europejskiej, przy omawianiu poszczególnych zagadnień sygnalizowany będzie także ich wspólnotowy kontekst, w tym m.in. zakres, w jakim podstawowe wewnętrzne regulacje prawa polskiego poświęcone dobrom niematerialnym dostosowane są do standardów prawa europejskiego.
Problematyka aspektów prawnych dóbr niematerialnych przedstawiona zostanie poniżej w następującym układzie.
W pierwszej kolejności omówiony zostanie podstawowy dla tej problematyki kontekst cywilnoprawny, począwszy od zobrazowania istoty i klasyfikacji (rodzajów) dóbr niematerialnych, praw na nich, obrotu umownego nimi oraz zasad ich ochrony, w tym roszczeń przysługujących w związku z ich naruszaniem.
W ramach problematyki cywilnoprawnej, z uwagi na komercyjne zastosowanie wielu dóbr niematerialnych, wyeksponowane zostaną ich związki z działalnością gospodarczą, czyli zakres, w jakim przedsiębiorcy mogą z nich korzystać.
W dalszych rozdziałach omówione zostaną pozostałe, pozacywilistyczne kwestie składające się na status prawny dóbr niematerialnych, w tym - zasady odpowiedzialności karnej za ich naruszanie oraz związki dóbr niematerialnych z prawem administracyjnym, a zwłaszcza kontekst podatkowy (zasady opodatkowania dochodów, jakie dobra te przynoszą, oraz obrotu nimi).
Celem ułatwienia Czytelnikom, szczególnie zainteresowanym konkretnymi aspektami prawnej ochrony dóbr niematerialnych, dotarcia do uzupełniających informacji na końcu niniejszego opracowania zamieszczony został wykaz podstawowej literatury przedmiotu, czyli bibliografia wybranych publikacji, jakie dotychczas poświęcono problematyce dóbr niematerialnych w polskiej literaturze prawniczej.