DEPARTMENT OF STATE 1789-1939 PIERWSZE 150 LAT UDZIAŁU W POLITYCE ZAGRANICZNEJ USA

Niniejsza monografia zrodziła się z przekonania o tym, że wiedza o Stanach Zjednoczonych Ameryki, ich instytucjach, polityce jest coraz bardziej przydatna do zrozumienia mechanizmów polityki zagranicznej, sposobów funkcjonowania demokracji, śledzenia zjawisk globalizacyjnych, a także amerykanizacji kultury we współczesnym świecie. Jesteśmy w wieku XXI, w którym być może zmieni się rola Ameryki, jej sposób komunikowania się ze światem, czy zdolność do wywierania wpływu na kształt stosunków międzynarodowych, kierunki rozwoju kultury masowej i na zjawiska kryzysowe czy rozwój oraz innowacyjność w nauce. Cokolwiek by się jednak stało, warto zrozumieć doświadczenia amerykańskie w wielu dziedzinach aktywności w krótkiej historii tego państwa.
Praca ta w znacznym stopniu wynika z moich własnych doświadczeń badawczych i organizatorskich w zakresie amerykanistyki studiów nad polityką USA i ich instytucji politycznych oraz historią dyplomacji, a także historią stosunków międzynarodowych. Widoczny od lat wzrost zainteresowania Stanami Zjednoczonymi Ameryki uczonych, studentów, dziennikarzy skłonił mnie do podjęcia badań nad Departamentem Stanu (Department of State). Instytucja ta jest obecna w literaturze dotyczącej polityki zagranicznej USA i szeroko rozumianej polityki międzynarodowej. Jej istnienie i działanie ma podstawy w konstytucji, jest to bowiem część federalnej administracji USA. Instytucja ta tkwi w samym środku mechanizmów funkcjonowania polityki federalnej, szczególnie w zakresie spraw polityki zagranicznej. W tej monografii omówione będzie pierwsze 150 lat historii Departamentu Stanu - okres od 1789 do 1939 roku z wątkami z czasu kolonialnego. Wówczas formowała się dyplomacja amerykańska, stając się jednym z najważniejszych elementów uczestniczących w polityce zagranicznej państwa. Cezura początkowa jest oczywista, wtedy bowiem powstał Departament Stanu, a końcowa to nie - jak można by sądzić - poszukiwanie za wszelką cenę symbolicznej daty. W Departamencie Stanu po wybuchu wojny w Europie w roku 1939 nastąpiły przekształcenia wynikające w pierwszym okresie z doświadczeń I wojny światowej, gdy głównym zadaniem stało się wspieranie politycznych działań w obliczu wojny, a potem wysiłku wojennego, w tym zapewnienie opieki obywatelom USA i ochrona interesów USA na terenie działań wojennych. II wojna światowa to już inny okres w dziejach, mimo że do USA dotarła dopiero w grudniu 1941 roku, to państwo to już w 1939 podjęło kroki na rzecz przekształcania instytucji, przygotowując je do nowej, dynamicznie się zmieniającej sytuacji na świecie.