Wstęp
W tej książce posługuję się autorskim modelem analitycznym. Ten model to określone konstrukcje myślowe, wywodzące się z czystej logiki, posiadające cechy ogólności i podejścia abstrakcyjnego. Pozwala to objaśnić podstawowe zależności i związki mające wpływ na zmiany dochodów producentów rolnych. Jak sądzę, zadaniem nauki, jej celem teoretyczno-poznawczym, jest zbudowanie modelu - w sensie konstrukcji myślowych - za pomocą którego postrzegamy daną rzeczywistość i porządkujemy jej analizę. Model analityczny może być bardziej lub mniej zaawansowany formalnie; może być także ujęty werbalnie. Różne też mogą być drogi dojścia do konstrukcji modelu analitycznego. Tutaj przyjęto podejście dedukcyjne i spekulacji myślowych wynikające ze studiów literaturowych i analizy rzeczywistości.
Rozumowanie jest prowadzone w oparciu o przyjmowane założenia, które są dowodzone lub przywołane z literatury. Utrzymywana jest zasada ogólności, czyli rozważania odnoszone są do najistotniejszych zależności i uwarunkowań o charakterze raczej wymiernym. Te zależności i uwarunkowania wynikają i są objaśniane poprzez wyprowadzane wzory analityczne. Wzory, czy formuły analityczne służą jednocześnie do dowodzenia tych zależności oraz do ujawnienia występujących tu najbardziej ogólnych mechanizmów objaśniających zachowanie się danych zmiennych. Pomijamy głębsze dekompozycje i wprowadzanie nieistotnych uszczegółowień.
Rozważania w istocie mieszczą się w ramach mikroekonomii. Analizę odnosimy do producentów rolnych, równie jednak dobrze mogłaby dotyczyć innej kategorii producentów. Niemniej, nie tracąc ogólności, wyodrębniane są bardziej charakterystyczne zależności i związki odnoszące się do tej kategorii.
Przedstawiony w książce sposób analizy teoretycznej jest też pewną alternatywą bądź uzupełnieniem tradycyjnego rozumowania w ekonomice rolnictwa w ujęciu werbalnym,. W literaturze jest to nazywane ujęciem nowoczesnym.
Przedstawione rozumowanie ma charakter całościowy i niejako rekurencyiny. W każdym kolejnym etapie rozumowania i analizy, przyjmowane założenia i wyciągane wnioski wynikają z kolejnych przekształceń formuł analitycznych Tworzy to jednolity model teoretyczno-poznawczy. Ujmowane jest to w kolejnych rozdziałach i podpunktach. Rozwijany model ma wprawdzie głównie funkcje teoretyczno-poznawcze, jednak może też być weryfikowany empirycznie, co jednak wymagałoby oddzielnej pracy.
Analiza prowadzona jest w nurcie ekonomi pozytywnej, a nie normatywnej, czyli jedynie analizujemy czynniki i zależności kształtujące dochody producentów rolnych, a nie formułujemy postulatów lub ocen. Przedstawionej analizie przyświecała również myśl, iż zarówno mikroekonomia, jak i ekonomika rolnictwa nie są naukami, w których podstawą jest intuicja i analizowanie -jak się mówi - na zdrowy rozum.