NAUCZYCIEL WCZESNEJ EDUKACJI - KONTEKSTY I WYZWANIA

Dynamika zmian cywilizacyjnych (politycznych, gospodarczych, społecznych i technologicznych) we współczesnym świecie powoduje, że nauczyciele stają wobec coraz to nowszych wyzwań edukacyjnych. Wszelkie transformacje globalne (makro) wywołują zmiany kontekstów edukacyjnych w skali lokalnej (mikro). Można stwierdzić, że szkoła jest swoistym lustrem, w którym odbijają się problemy i kryzysy społeczne. Niepożądane zjawiska funkcjonowania społecznego dzieci i młodzieży, np. przemoc czy wymuszenia, pojawiają się na coraz niższym poziomie edukacyjnym, co wymaga od nauczycieli już na etapie edukacji początkowej szczególnych kompetencji wychowawczych i organizacyjnych. W tym kontekście coraz większego znaczenia nabiera potrzeba zmiany kształcenia i podnoszenia kwalifikacji nauczycieli, w tym także nauczycieli wczesnej edukacji.

Programy kształcenia przyszłych pedagogów powinno cechować podejście interdyscyplinarne, umożliwiające pogłębienie wiedzy pedagogicznej i zdobycie wiedzy z dyscyplin pokrewnych, a także rozwijanie umiejętności praktycznych niezbędnych w pracy z uczniami o specyficznych potrzebach edukacyjnych oraz z ich rodzinami. Wydaje się, że wiedza o rozwoju dziecka, kompetencje związane z efektywnym nauczaniem czy umiejętnością monitorowania rozwoju ucznia są już niewystarczające, aby być dobrym nauczycielem.

Przyszli nauczyciele potrzebują wsparcia w etyce, aksjologii, estetyce i rozwijaniu w sobie nieoceniającego usposobienia. Jest to niezbędne między innymi po to, by lepiej rozumieć uczniów i towarzyszyć im w odkrywaniu świata. Nauczyciele edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej są specyficzną grupą zawodową, gdyż pracują z dziećmi w najważniejszym dla nich okresie rozwojowym. Wprowadzanie uczniów w świat języka, kultury, przyrody, techniki itp. wymaga szczególnych kwalifikacji i wyjątkowej osobowości. Kandydatów na nauczycieli wczesnej edukacji winna zatem cechować ciekawość świata i umiejętność stawiania pytań, a także otwartość na drugiego człowieka. Problemy tego rodzaju omawiane są w niniejszej książce.