ODPOWIEDZIALNOŚĆ RYZYKO I FINANSOWANIE DZIAŁALNOŚCI ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM SEKTORA PUBLICZNEGO W POLSCE

Wstęp

Sektor publiczny tworzy szereg instytucji i podmiotów, w których zarówno podejmowane są codzienne decyzje menedżerskie, jak i ponoszone są różnego rodzaju koszty ich funkcjonowania. Dlatego też kategorie nierozerwalnie związane z biznesem, a zatem odpowiedzialność, ryzyko czy finansowanie dotyczą także jednostek sektora finansów publicznych. Oczekiwanie społeczeństwa do sprawnego i transparentnego ich funkcjonowania jeszcze bardziej wzmacnia konieczność przestrzegania obowiązujących regulacji prawnych przez osoby tam pracujące. Pewne uzależnienie sektora publicznego od zmian politycznych będących konsekwencją decyzji wyborczych obywateli nie może być usprawiedliwieniem w nierzetelnym wypełnianiu obowiązków czy sprawowaniu określonych funkcji.
Głównym celem niniejszej monografii jest próba przedstawienia różnych aspektów dotyczących ryzyka, odpowiedzialności i finansowania działalności w sektorze publicznym. Przy czym jest to ujęcie wieloautorskie, stąd czasami odmiennie akcentowane są określone kwestie i problemy. Z pewnością wartością dodaną publikacji jest również połączenie wiedzy teoretycznej z bogatym doświadczeniem zawodowym większości autorów, pracujących w sektorze finansów publicznych.
Monografia składa się z trzech wyodrębnionych części, zawierających jedenaście rozdziałów. W pierwszym rozdziale autorstwa Jakuba Suleja zaprezentowana została problematyka odpowiedzialności menedżerskiej. Temat niezwykle istotny i zawsze aktualny dla szerokiego grona zainteresowanych osób. Znajomość zasad etycznych i ryzyka podejmowania określonych decyzji kierowniczych powinna być jak najbardziej powszechna.
Rozdział drugi autorstwa Anny Regulskiej dotyczy kwestii odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych w postępowaniach o zamówienia publiczne. Przedstawiono w nim główne przypadki naruszeń prawa w tych zakresie.
W trzecim rozdziale Ewa Wodzyńska opisała problem odpowiedzialności zarządcy nieruchomości w kontekście uwolnienia tego zawodu. Ukazała liczne obowiązki zarządców i konsekwencje ich nieprzestrzegania.
Jarosław Grabowski w rozdziale czwartym przedstawił możliwości identyfikacji i pomiaru ryzyka. Jest to ważne ujęcie z uwagi na wszechobecność różnego rodzaju ryzyka, z którego występowania wiele osób nawet nie zdaje sobie sprawy.
Tematyka ta jest kontynuowana w kolejnym rozdziale, w którym Elżbieta Maj-Mazurek analizuje apetyt na ryzyko w jednostkach sektora finansów publicznych na przykładzie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Praktycznie zatem została opisana procedura zarządzania ryzykiem tam występującym.
Autorka szóstego rozdziału Marta Zalewska-Protas podjęła tematykę zarządzania ryzykiem przy realizacji projektów współfinansowanych właśnie ze środków funduszy unijnych. Problem niepowodzenia przy tego typu przedsięwzięciach jest istotny, stąd cenne są metody i narzędzia pozwalające ograniczać potencjalne ryzyko z tym związane.
W rozdziale siódmym Elżbieta Konzal opisała procedurę zakupową wykorzystywaną w celu efektywnego zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie. Praktycznie scharakteryzowano jej zastosowanie przy rozbudowie Elektrowni Opole.
Rozdział ósmy dotyczy wdrażania funduszy europejskich w Polsce i najważniejszych kwestii z tym związanych. Jego autorka Ola Kazimierczak charakteryzuje najważniejsze instytucje zaangażowane w realizację programów europejskich, a także nakreśla procedurę kontrolowania funduszy unijnych.
W rozdziale dziewiątym Małgorzata Haładyj zbadała wpływ funduszy unijnych na rozwój i budowanie przewagi konkurencyjnej gminy Olsztyn. Wykorzystywanie takich środków jest bowiem jednym ze sposobów finansowania rozwoju lokalnego w Polsce.
Wątek ten jest kontynuowany w rozdziale dziesiątym, w którym Paulina Frątczak ukazała użyteczność matrycy logicznej w zarządzaniu projektem unijnym. Autorka przedstawiła zastosowanie jej na przykładzie Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego.
Monika Dymke-Pawlak w ostatnim rozdziale analizowała rolę kredytów w finansowaniu inwestycji jednostek samorządu terytorialnego. Szczegółowo został opisany przykład takiego wsparcia z Europejskiego Banku Inwestycyjnego.
Zawarte w monografii tematy badawcze oczywiście nie wyczerpują problematyki ryzyka i odpowiedzialności w sektorze publicznym, a tym bardziej kwestii możliwości finansowania w nim działalności i zadań. Różnorodność monografii być może przyczyni się do wzmacniania przejrzystości funkcjonowania sektora finansów publicznych w naszym kraju.