BIZNES LOTNICZY

Wstęp
Oddajemy w ręce Czytelników monografię prezentującą najważniejsze naszym zdaniem zagadnienia związane z funkcjonowaniem sektora lotniczego w ujęciu ekonomicznym i zarządczym. Treści zawarte w niniejszej książce są efektem badań naukowych prowadzonych przez autorów oraz ich doświadczeń we współpracy z szeregiem podmiotów działających na rynku transportu lotniczego, począwszy od organów regulacyjnych, przez zarządzających portami lotniczymi i przestrzenią powietrzną, aż po linie lotnicze. Dzięki takiemu połączeniu publikacja ma charakter nie tylko naukowy, lecz także praktyczny - wiele poruszanych w niej zagadnień dotyczy bowiem rozwiązań stosowanych w różnych obszarach funkcjonowania sektora lotniczego.
Monografia składa się z ośmiu rozdziałów. Pierwszy z nich, autorstwa Dariusza Tłoczyńskiego, ma charakter wprowadzający. Zaprezentowano w nim analizę danych statystycznych dotyczących rynku lotniczego zarówno w Polsce, jak i na świecie w ujęciu przekrojowym, tak aby zarysować możliwie najszerszy kontekst problematyki poruszanej w kolejnych częściach publikacji. W rozdziale drugim Elżbieta Marciszewska i Dominik Boniecki analizują wpływ procesów liberalizacyjnych na sektor transportu lotniczego, a w szczególności na rozwój relacji między liniami lotniczymi. W rozdziale trzecim Adam Hoszman przedstawia podstawowe zagadnienia dotyczące ekonomiki linii lotniczych, prezentując najważniejsze narzędzia i sposoby analizy przychodów, kosztów i efektywności funkcjonowania przewoźników lotniczych. W kolejnym rozdziale Paweł Zagrajek i Adam Hoszman omawiają najważniejsze elementy ich modeli biznesowych, które pozwalają różnicować przewoźników na sieciowych i niskokosztowych. Zwrócono tu również uwagę na to, jak modele biznesowe ewoluują, co przełożyło się w szczególności na wnioski dotyczące bieżącego stanu i perspektyw zastosowania modelu niskokosztowego w obsłudze połączeń dalekiego zasięgu. W rozdziale piątym Paweł Zagrajek porusza zaś najważniejsze kwestie dotyczące planowania operacyjnego w linii lotniczej, tj. w odniesieniu do floty i siatki połączeń. Natomiast autor kolejnych dwóch rozdziałów Adam Hoszman przedstawia problematykę przychodów w linii lotniczej oraz obszaru revenue managmenet, tj. zarządzania podażą (ceną i wielkością oferowania w przypadku poszczególnych rejsów), oraz sposób, w jaki zarządzający portami lotniczymi mogą wykorzystywać opłaty lotniskowe do osiągania celów o charakterze strategicznym oraz rozwiązywania problemów operacyjnych. W ostatnim, ósmym rozdziale Bartosz Stolarek szczegółowo omawia problemy dotyczące bezpieczeństwa w sektorze lotniczym, wskazując, w jaki sposób ważne wydarzenia (takie jak ataki terrorystyczne z 11 września 2001 roku) wpłynęły na podejście do tych kwestii.
Rozważania zawarte w niniejszej publikacji skupiają się przede wszystkim na zagadnieniach odnoszących się do rynku przewozów pasażerskich. Problematyka przewozu ładunków została celowo pominięta, ponieważ ze względu na swoją rozległość zasługuje na odrębną publikację.
Autorzy mają świadomość, że w monografii nie znalazły się wszystkie ważne wątki dotyczące ekonomiki transportu lotniczego oraz zarządzania w tym sektorze. Omawiana problematyka została jednak dobrana w taki sposób, aby naświetlić czytelnikom najważniejsze zagadnienia i przedstawić tym samym szeroki i aktualny obraz rynku transportu lotniczego oraz kontekst jego funkcjonowania zarówno w Polsce, jak i na świecie.
Adam Hoszman