STANDARDY PRAWNE WOLNYCH WYBORÓW PARLAMENTARNYCH

fragment ze wstępu

WPROWADZENIE
Prawo wyboru rządzących przez społeczeństwo jest dziś‘ powszechnie uznawane za główny element teorii i praktyki rządów demokratycznych, "serce demokratycznego procesu", i to niezależnie od głoszonej koncepcji demokracji. Nie jest przesadne twierdzenie, że współcześnie "wybory mogą występować bez demokracji, ale demokracja nie może przetrwać bez wyborów"1, czy taka choćby konstatacja: "bez wyborów, bez otwartego współzawodnictwa sił społecznych i grup politycznych o władzę, nie ma demokracji"2. Będąc wpisane w istotę współczesnego państwa demokratycznego, stanowią najważniejszą konsekwencję głoszonej przez konstytucje idei suwerenności narodu (ludu) i wiążącej się z nią zasady reprezentacji politycznej.
Wspomniana idea stanowi "naczelne założenie demokratycznej ideologii politycznej, a tym samym postulowanego, idealnego wzorca systemu politycznego" do którego jednakże w rzeczywistości politycznej można mniej lub bardziej przybliżać się, ale jego pełna realizacja nic wydaje się być osiągalna. Jak trafnie zauważa się, naród - w znaczeniu politycznym będący ogółem równoprawnych obywateli, czyli wszystkich osób, którym przysługują prawa polityczne - stanowi rodzaj pewnej fikcji personifikacyjnej, gdyż posiada władzę, której nie jest w stanie permanentnie wykonywać. Nie jest realne w dużym organizmie państwowym, by wszyscy obywatele rządzili i zarządzali; "gołym okiem" widać, że zadania tego rodzaju w sposób ciągły realizuje pewna ich grupa: politycy, urzędnicy i inni funkcjonariusze państwowi. Naród - w s‘wielle postanowień konstytucyjnych - jest jednak podmiotem zdolnym do działania poprzez tworzenie i wyrażanie swojej woli. Służą temu procedury umożliwiające ogółowi obywateli faktyczne wpływanie na decyzje władcze, a tym samym sprawowanie zwierzchnictwa nad organami rządzącymi i zarządzającymi.